دف
ساز دف شبیه به ساز دایره اما بزرگتر از آن است و صدای بم تری دارد. این ساز جز سازهای کوبه ای (ضربی) در موسیقی ایرانی است و حلقه ای چوبی دارد که روی آن پوست نازکی کشیده شده است.از زمان ایران باستان ساز دف در ایران حضور دارد و کاربرد آن در خاورمیانه از جاهای دیگر بیشتر است. بیژن کامکار و مسعود حبیبی از نوازندگان صاحب سبک ساز دف می باشند.
این ساز در قدیم بیشتر در آیینها و مراسم خاص استفاده میشد ولی امروزه در همراهی با سازهای دیگر و گروهنوازی بسیار به کار میرود. شواهدی وجود دارد که دف در موسیقی ایرانی از دوران پیش از اسلام حضور داشته است. این ساز در بسیاری از مناطق آسیا وجود دارد.
دف از سازهای کوبه ای ست که در ساخت آن از چوب ، پوست و فلز استفاده می شود.کمانه یا بدنه ی این ساز دایره ای شکل و قطردهانه ی آن حدود 60 سانتیمتر است.در طول جدار داخلی کمانه ، در فواصل معین ، حلقه هایی فلزی نصب شده اند و بر یک طرف دهانه پوست کشیده شده است.این ساز را هنگام نواختن به طور عمودی ، کمی مایل به سمت چپ بدن با دو دست می گیرند و با انگشت های هر دو دست به سطح پوست ضربه می زنند.دف علاوه بر استفاده در آیین های خاص عرفانی ، امروزه در همراهی با سازهای دیگر و گروه نوازی نیز بسیار به کار می رود.بیشتر وزن دف بر روی دست چپ قرار می گیرد و با فشردن انگشت شست دست راست بر روی کمانه سنگینی ساز را متعادل می سازند.
یکی از شادترین آلات موسیقی که میتوان برای تلطیف روحیه هنرجو انتخاب کرد ساز دف می باشد. در ذشته ساز دف بیشتر در موسیقی عرفانی کاربرد داشت.
دف هایی که روی آنها زنگوله اضافه میشود را دف زنگی می نامند.
اجزای دف:
کمانه
طوقه ی چوبی دور دف را کمانه می گویند و ضخامت آن از طرف دهانه ی پوست دار حدود 2 تا 3 میلی متر و از طرف دهانه ی باز حدود یک و نیم سانتیمتر و عرض آن حدود 6 سانتیمتر است.کمانه به دو صورت ساخته می شود:
1.کمانه ی یک کمه از چوبی به ضخامت یک و نیم سانتیمتر تهیه میشود.دو سر چوب را طوری به یکدیگر متصل می کنند که به شکل دایره در می آید و از نظر وزن نسبت به انواع دیگر سبک تر است.
2.کمانه ی دو کمه از دوچوب به ضخامتهای حدود نیم و عرض 6 سانتیمتر که بر روی یکدیگر پرس شده اند ساخته می شود.این نوع کمانه از نظر وزن سنگین تر از انواع دیگر و در مقابل فشار کشش پوست مقاوم تر است و تاب بر نمی دارد..
شستی
روی کمانه از طرف دهانه ی باز ، فرورفتگی کوچکی ایجاد می کنند که محل استقرار انگشت شست دست چپ است و در ثابت نگه داشتن دف بر روی دست موثر است.
پوست
برای دف از پوست کهنه ی گوسفند ، بز یا آهو که ضخامت آن در تمام نقاط یکسان است استفاده می شود.انواع پوست های پلاستیکی هم اخیرا معمول شده اند که در مقابل رطوبت و حرارت مقاوم تر هستند و صدادهی آنها شفاف تر و قوی تر است و نوع غیر سنتی صدای دف را ارائه می دهند.
حلقه ها
در جدار داخلی کمانه قلاب های کوچکی به فاصله یک سانتیمتر از یکدیگر و فاصله ی 3 سانتیمتر از پوست نصب شده اند که به هر یک از آنها حلقه هایی قلزی در دسته های چهارتایی آویخته شده اند و با حرکت دادن دف در جهت های مختلف ، حلقه ها به پوست می خورند یا با نوعی حرکت دیگر ، خود حلقه ها به صدا در می آیند.
گل میخ
برای محکم کردن پوست دف بر روی کمانه ، پوست را در
جدار بیرونی کمانه با میخ های سر تخت (شبیه پونز) مهار می کنند که به آنها
گل میخ می گویند .در ساخت بعضی دف ها پوست را با چسب یا سریش روی جدار
بیرونی کمانه می چسبانند.
اموزش دف در کرج
یکی از بهترین مراکز آموزش دف در کرج آموزشگاه موسیقی فرهنگ و هنر با مجوز رسمی درجه یک از وزارت فرهنگ و ارشاد میباشد که آموزش در این مرکز توسط اساتید تحصیل کرده و باتجربه انجام میشود که پس از گذراندن سطح یک هنرجو میتواند برای اخذ مدرک دیپلم رسمی موسیقی اقدام کند.
در اموزشگاه موسیقی فرهنگ و هنر کرج که بهترین اموزشگاه موسیقی کرج می باشد هنرجو برای اموزش دف ابتدا با تئوری موسیقی که توسط استاد رامتین اسکروچی و با استفاده از کتاب تالیف خود استاد (کتاب اشنایی با مبانی موسیقی) تدریس می شود ، اشنا میشود و با ذهنیتی آماده کلاس عملی ساز شروع میشود.
برای علاقه مندی بیشتر هنرجویان در اموزشگاه موسیقی کرج سالانه رسیتال ها و کنسرت هایی برگزار می شود تا هنرجویان با فضای اجرا آشنا شوند و به تمرین نوازندگی حرفه ای نیز بپردازند.
اساتید اموزشگاه موسیقی کرج از برترین و مجرب ترین اساتید اموزش دف در کرج می باشند که با اموزش اصولی و حرفه ای هنرجویان برتری را در جشنواره ها ، مسابقات و کنکور هنر (گرایش موسیقی) پرورش می دهند.
جهت اطلاع از آموزش دف در کرج با آموزشگاه موسیقی فرهنگ و هنر تماس بگیرید.